บทความต่างๆ ในหนังสือเล่มนี้ มุ่งแสดงให้เห็นสภาพชีวิตทางเลือกความพยายามในการปรับตัว และการต่อสู้ในมิติการเมืองและวัฒนธรรมของคนหลายชนชั้นและหลายชาติพันธุ์ในรัฐไทยและสังคมไทยในอดีตที่ผ่านมา ภายใต้มุมมองที่ให้ความสำคัญทั้งแก่รัฐและกลุ่มคนในสังคมที่มีความสัมพันธ์กันอย่างซับซ้อน โดยพิจารณาประเด็นต่างๆ อย่างหลากหลาย นับตั้งแต่เรื่องครอบครัวและเครือญาติ ความสัมพันธ์ระหว่างเพศการบัญญัติศัพท์ การต่อสู้ในพื้นที่ความทรงจำ อุดมการณ์ชาตินิยมกับการเคลื่อนไหวทางการเมือง ความรู้กับอำนาจ วิถีไทยกับความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย ไปจนถึงเรื่องการปรับเปลี่ยนอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์